Bankiha.ir  مجله بانکی ها

شرق: پرونده مذاکرات هسته‌ای ایران نه پیشرفت بلکه عقبگرد کرد؛ حاصل چهار ماه توقف این مذاکرات بازگشت به خانه اول شد؛ «تعلیق» در برابر «تعلیق» قرار است دوباره سکه رایج مذاکرات شود؛ سکه‌ای که ضرب‌کننده آن این‌بار غرب نیست. جمهوری اسلامی ایران به‌طور «مشروط» با درخواست گروه 1+5 برای تعلیق غنی‌سازی 20‌درصد اورانیوم موافقت کرد؛ البته نه در جریان سه‌گانه مذاکرات «استانبول»، «بغداد» و «مسکو» بلکه در مذاکرات دو جانبه «جلیلی» و «اشتون». شرط تهران برای تعلیق این مقیاس از غنی‌سازی هم همان شرط سابق است: «تعلیق و توقف تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران.»به گفته علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در دیدار خصوصی خود با کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که هفته گذشته در استانبول برگزار شد، موافقت جمهوری اسلامی ایران با «تعلیق» غنی‌سازی اورانیوم 20‌درصد در صورت تعلیق تحریم‌ها را اعلام کرد. «تعلیق» غنی‌سازی 20‌درصد اورانیوم بخشی از درخواست گروه 1+5 از جمهوری اسلامی ایران است که در مذاکرات پیشین بارها بر آن تاکید شده است. خروج اورانیوم‌های غنی‌شده بالاتر از پنج‌‌درصد به خارج از کشور و تعطیلی سایت فردو از دیگر پیشنهادهای این گروه بود که در قالب بسته پیشنهادی به هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در دو نشست «بغداد» و «مسکو» ارایه شد. با این حال در هر دو این نشست‌ها این درخواست با پاسخ واحد و مشخص «نه» روبه‌رو شد. در همین حال هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران در مقابل بسته پیشنهادی گروه 1+5، بسته پیشنهادی‌ای را ارایه کرد که در آن به صراحت با درخواست‌های این گروه مخالفت شد و نشان داد که تهران هیچ تصمیمی برای دست کشیدن از غنی‌سازی 20‌درصد اورانیوم ندارد. در این بسته خواسته‌‌های غرب از برنامه اتمی جمهوری اسلامی نقد شده است. در این بسته درباره درخواست غرب برای متوقف کردن تمام فعالیت‌ها در فردو آمده است: «در فردو فعالیت‌های دیگری جریان دارد که مربوط به غنی‌سازی 20‌درصد نیست.» به این ترتیب بسته شدن سایت فردو را منتفی اعلام کرده است.از سوی دیگر در حالی که غرب خواستار خروج تمام حجم اورانیوم 20‌درصد غنی‌شده از ایران شده، پاور پوینت دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در مذاکرات «مسکو» تاکید داشت بر اینکه: «ارتباطی بین انتقال مواد خام 20‌درصدی به خارج از کشور و غنی‌سازی وجود ندارد، چراکه قرار است مواد خام مورد نظر در آنجا تحت‌نظارت آژانس باشد که این امر در همین ایران رعایت می‌شود.» علی‌اصغر سلطانیه هم، روز دوشنبه، در گفت‌وگو با خبرگزاری «اینترپرس سرویس» موضع پیشین ایران درباره درخواست تعطیلی فردو را مورد تاکید قرار داد و گفت «غیرممکن است که ما انتظارات آنها را برای تعطیلی فردو بپذیریم». براساس بسته پیشنهادی ارایه‌شده جمهوری اسلامی ایران در مسکو، در مقابل درخواست توقف غنی‌سازی اورانیوم با مقیاس 20‌درصد این موضوع مورد تاکید قرار گرفت که: «با فراهم آوردن سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران، توجیهی برای تولید بیشتر مواد 20‌درصد نیست.» جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس 20‌درصد را با هدف به کارگیری در رآکتور تحقیقاتی تهران برای تامین ایزوتوپ‌ و درمان بیماران سرطانی در دستور کار قرار داده است. بر این اساس اعلام مخالفت صریح جمهوری اسلامی ایران با درخواست‌های گروه 1+5 و تاکید و پافشاری این گروه بر تحقق درخواست‌هایش عملا مذاکرات را به بن‌بست کشید. هرچند جمهوری اسلامی ایران به طور رسمی و مکتوب بر پایه بسته پیشنهادی ارایه‌شده با درخواست گروه 1+5 مخالفت کرده بود اما در اظهارنظرهای غیررسمی، تعلیق این مقیاس از غنی‌سازی را قابل مذاکره دانست. پیش‌شرط مذاکره برای تعلیق غنی‌سازی 20‌درصد هم تعلیق و توقف تحریم‌ها اعلام شد. در آن زمان نیز برخی دیپلمات‌های غربی از این پیشنهاد و ورود به مذاکره برای تعلیق غنی‌سازی 20‌درصد در ایران استقبال کردند. زمانی که این پیشنهاد مطرح شد هنوز تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال نشده بود. غرب که با بحران اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کرد هم به دنبال راه‌حلی بود که از تبعات تحریم نفت ایران دور شود. از این رو این گمانه‌زنی مطرح شده بود که احتمال دارد در صورت جدی شدن مذاکرات در این‌باره شروط دو طرف محقق شود. اما با وجود سه دور مذاکره در «استانبول»، «بغداد» و «مسکو» باب گفت‌وگو در این‌باره باز نشد و از یازدهم تیرماه تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران اعمال شد. حال پس از گذشت چهار ماه، بار دیگر پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران روی میز گروه 1+5 قرار گرفته است؛ این بار نه غیررسمی بلکه رسمی. نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اعلام خبر پیشنهاد سعید جلیلی به کاترین اشتون در مذاکرات هفته گذشته در استانبول گفت: ما آماده‌ایم غنی‌سازی 20‌درصدی را تعلیق کنیم، مشروط بر اینکه یک گام متقابل سازگار با آن را مشاهده کنیم.» وی گفت: اگر ما این کار را انجام دهیم، نباید تحریم‌ها وجود داشته باشد. پس از مذاکرات دوجانبه هفته گذشته کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای گروه 1+5 و سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در استانبول، مقرر شد که نمایندگان کشورهای عضو گروه 1+5 یعنی آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه فردا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نشستی برگزار کنند تا پیشنهادهای ارایه‌شده از سوی جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار دهند. نتایج این جلسات و اعلام موافقت حداقلی حاضران با پیشنهادهای ارایه‌شده از سوی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند زمینه‌ساز ازسرگیری دوباره گفت‌وگوهای هسته‌ای شود. در همین حال اعضای اروپایی گروه 1+5 (بریتانیا، فرانسه و آلمان) نیز این هفته طی نامه‌ای از کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درخواست کردند تا دور تازه‌ای از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کنند. این سه کشور در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در«پافوس» قبرس اواسط شهریورماه سال‌جاری پیش‌نویس طرح اعمال تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را ارایه کردند. پیشنهاد اعمال تحریم‌های تازه اتحادیه اروپا قرار است 24 مهر در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گیرد.