ستاره ای که افول کرد

سینمای ایران طی عمر هشتاد و چند ساله خود از آثار فیلمفارسیهای قدیمیتا کمدیهای این سال ها، همواره تکیه ویژه ای روی عنصری به نام بازیگر داشته و به مرور زمان به ستارگانی که خود ساخته، وابسته شده است. محمدرضا گلزار متولد 27 فروردین سال 1354 در تهران، یکی از شاخصترین ستارههای سینمای پس از انقلاب ایران است که در دهه هشتاد پولسازترین بازیگر کشور به حساب آمده و اغلب فیلمهای او گیشه پررونقی داشت.وی که فیلمهای شاخص هنری اندکی در کارنامه دارد، بیش از آنکه به توان بازیگری خود متکی باشد به چهره خویش اتکا داشته و ورود او به سینما توسط ایرج قادری نیز بدین شکل رقم خورد.سام و نرگس یک فیلمفارسی تمام عیار از ایرج قادری است که فقط شخصیتهای آن لباسهای مد روز پوشیده اما در باطن همان قهرمانهای قدیمیهستند.فروش نسبتا خوب این فیلم، گلزار را به مرور به چهره ای گیشه پسند تبدیل کرد که نمایش موفق فیلم شام آخر ساخته فریدون جیرانی به تشدید آن کمک کرد.شام آخر یک ملودرام دیدنی با چاشنی جنایت بود که بازی بسیار روانتر گلزار را با خود به همراه داشت.وی که در آن ایام به عنوان گیتاریست در گروه تازه شکل گرفته آریان حضور داشت، پس از چند فیلم متوسط به لحاظ گیشه به یکباره با فیلم کما ساخته آرش معیریان در صدر پولسازترین بازیگران سینمای ایران قرار گرفت.فیلمیمتوسط که فقط به ستارگان خود(گلزار، امین حیایی و مهناز افشار) وابسته بود و زوج موفق حیایی - گلزار را به سینمای تجاری ایران معرفی کرد.وی نیز مانند بسیاری از چهرههای تجاری سینما، توفیق همکاری با چند فیلمساز مطرح را پیدا کرد که البته هیچکدام از آنها به گردپای فیلمهای شاخص کارنامه سازندگانشان نرسیدند.کیومرث پوراحمد در فیلم گل یخ از گلزار در نقش یک خواننده موفق بهره گرفت اما نتیجه کار چنان ناامیدکننده بود که خود سازنده اش نیز چندان دفاعی از فیلم خود نکرد.در فیلم «تله» ساخته سیروس الوند که همچنان بهترین فیلم او یکبار برای همیشه است، در تله برای چندمین بار از زوج مهناز افشار و گلزار استفاده شد و یک فیلم تجاری زیر متوسط روانه اکران گردید که البته جواب خوبی هم از گیشه گرفت.گلزار در تله در نقش دکتر جوان موفق فیلم، همچنان اغراق در میمیک چهره و بیان ضعیف خود را همراه داشته و چندان پیشرفتی از خود نشان نداد.البته نباید از نقش فیلمنامه به شدت کلیشه ای و تکراری فیلم و ضعف در شخصیت پردازی نیز به سادگی گذشت که در کیفیت نقش آفرینی گلزار سهم بسزایی داشت.گلزار در دهه هشتاد دو بار شانس حضور در دو فیلم از مهمترین فیلمسازان سینمای ایران یعنی داریوش مهرجویی و مسعود کیمیایی را از دست داد.این دو فیلم مهمان مامان و سربازان جمعه بودند که به دلایل مختلف در آنها حضور نیافت و به جای آن در فیلم هایی همچون13 گربه روی شیروانی و زهر عسل به ایفای نقش پرداخت! حمید نعمت الله که سابقه دستیاری کیمیایی را داشت در بوتیک نخستین فیلم خود، گلزار را برای ایفای نقش جهانگیر - قهرمان داستان - برگزید.نقشی به شدت متفاوت و جذاب که در کارنامه سینمایی این بازیگر همچنان میدرخشد و به نظر اکثر منتقدان بهترین نقش آفرینی وی تا به امروز به حساب میآید.جهانگیر شخصیتی کم حرف، تودار با کمترین میزان بروز احساسات است که بازی به شدت درونی را میطلبید.سکوت کلید حل معمای این شخصیت است که به بهترین شکل ممکن ضعف در بیان گلزار را پوشانده و بوتیک را به یکی از موفقترین فیلمهای اجتماعی سینمای ایران تبدیل کرده است.نعمت الله برای نزدیکی بیشتر او به نقش به درستی وجوه تماشاگرپسند او را کمرنگ کرده و شخصیتی از طبقه زیر متوسط را به شکلی مطلوب با ترفندهای اینچنینی خلق کرده است.موفقترین فیلم تجاری گلزار که توانست نظر مساعد منتقدان و مخاطبان جدیتر سینما را نیز به خود جلب کند، آتش بس ساخته تهمینه میلانی است.فیلمیساده و سرراست درباره زوج جوانی که با لج و لجبازی زندگی مشترک خود را به خطر انداخته و در آخر پی به اشتباهات بچگانه خود میبرند.میلانی از چهره گلزار در این فیلم بهره هوشمندانه ای گرفته و آن را با ویژگیهای نقش ترکیب کرده است.زوج پولساز گلزار و افشار در اینجا به بهترین شکل ممکن جواب داد و آتش بس را به نخستین فیلم باشگاه میلیاردیهای سینمای ایران تبدیل کرد.وی پس از فیلم پرفروش مجنون لیلی ساخته قاسم جعفری، سیری نزولی را آغاز کرد و به مرور چهرههای دیگری را جایگزین خود دید.کلاغ پر، توفیق اجباری و دوخواهر از فیلمهای او در سالهای پایانی دهه هشتاد هستند که از آن میان فقط توفیق اجباری ساخته محمدحسین لطیفی بهتر از بقیه از کار درآمد و گیشه به شدت موفقی داشت.«دو خواهر» ساخته محمد بانکی کپی نعل به نعل فیلم آمریکایی دو تا هم زیاده با بازی آنتونیو باندراس بود. با وجود ضعفهای بسیار، فیلم با استقبال خوب مخاطبان همراه شد اما رگههای پررنگی از افول ستاره گلزار را با خود به همراه داشت.دموکراسی تو روز روشن ساخته علی عطشانی، حواشی زیادی را سر دستمزد گلزار به وجود آورد که همگی آنها پس از نخستین نمایش جشنواره ای فیلم به علامت تعجبی بزرگ در سر مخاطبان تبدیل شد.حضوری به شدت کوتاه و خنثی در نقش فرشته مرگ آن هم در فیلمیپرستاره، موقعیت حرفه ای گلزار را بیش از پیش متزلزل کرد که فروش متوسط فیلم هم آن را تشدید کرد. من و تو آخرین فیلم به نمایش درآمده از گلزار است که گذشته از کیفیت نازل فیلم، باید به بازی بی روح و ضعیف گلزار در آن اشاره کرد که تفاوت چندانی با نخستین فیلمهای او در ابتدای دهه هشتاد ندارد!فروش کاملا معمولی فیلم که تهیه کننده اش امید بسیار به پرفروش شدن آن داشت، نشان داد که دیگر مخاطب صرفا برای تماشای گلزار پا به سالنهای سینما نمیگذارد و اساسا سینمای ایران بیش از ستاره به مضمون و قصه توجه دارد.
آرمان