شرط «40 سالگی» را از کجا آورده‌اند؟
آرمان: این روزها فعالان و پژوهشگران حوزه زنان و تعدادی از حقوقدانان نسبت به برخی طرح‌هاو برنامه‌های مطرح شده در مورد زنان انتقاد دارند، این انتقادات از زمانی شدت گرفت که فراکسیون زنان مجلس و در ادامه آن کمیسیون امنیت ملی خروج دختران زیر 40 سال از کشور را مشروط بر اجازه از ولی قهری خود کرد. هنوز مدت زمان زیادی از این پیشنهاد فراکسیون زنان مجلس نمی‌گذشت، در شرایطی که موضوع در کمیسیون امنیت ملی در حال بررسی بود، که لاله افتخاری یکی از اعضای فراکسیون زنان مجلس، قید «رشیده» را برای دخترانی که اجازه ولی قهری ندارند، اضافه کرد. بنا بر اعلام افتخاری: «دختران زیر 40 سال در صورت نداشتن اجازه ولی قهری، اگر به تشخیص مراجع ذی صلاح، رشیده بودند می‌توانند از کشور خارج شوند.» این اظهارات افتخاری اما واکنش فعالان حوزه زن را همراه داشت. بر همین اساس روز گذشته فریده غیرت، حقوقدان، الهه کولایی،نماینده مجلس ششم و شهلا لاهیجی، پژوهشگر حوزه زنان در نشستی، ابعاد تصویب شدن این طرح را بررسی کردند.
این طرحها با موازین حقوقی مطابقت ندارد
فریده غیرت با انتقاد از روندی که در مجلس برای تصویب این قانون در پیش گرفته شده، از مطرح شدن چنین موضوعاتی اظهار تاسف می‌کند؛ «درست در زمانی که زنان کشور در تلاش برای بدست آوردن جایگاه خود هستند، ناگهان با مطرح شدن چنین موضوعاتی، به جامعه شوک وارد می‌کنند، من شخصا اعلام می‌کنم چنین طرحهایی با موازین حقوقی مطابقت ندارد.» او از اینکه چرا در این برهه زمانی، چنین موضوعی مطرح می‌شود متعجب است؛«متاسفانه برخی در تلاش هستند تا ابعاد قانونی نیز به موضوع بدهند.» غیرت این پرسشهارا خطاب به مطرح‌کنندگان این موضوع اعلام می‌کند که چه عاملی منجر شد تا برخی نمایندگان مجلس، به این نتیجه برسند که زنان توانایی تصمیم‌گیری ندارند؟ طبق کدام یک از قوانین و موازین، زنان زیر 40 سال اهلیتشان را از دست داده‌اند؟ مگر قانون اساسی به صراحت عنوان نکرده که زن و مرد در برابر قانون مساوی هستند؟ مگر نه اینکه در آیات متعدد قرآن، تاکید شده که زن و مرد برابر هستند و تنها پرهیزگارتر بودن بین آنها تمایز ایجاد می‌کند؟ مگر نه اینکه اعلام جهانی حقوق بشر که ایران نیز آن را پذیرفته به صراحت عنوان کرده که ماده یک و دو زن و مرد را از نظر قانون مساوی می‌داند؟ غیرت معتقداست طرح جدید فشارکاری دادگاه‌های کشور را دوچندان می‌کند. بنابراین این محدودیت بر چه مبنایی صورت گرفته است؟ این حقوقدان ادامه می‌دهد: «در 39 سالگی چه چیزی وجود ندارد که در 40 سالگی وجود دارد؟ خانمی‌که در مجلس از این طرح دفاع می‌کند، با چه مجوزی این موضوع را عنوان می‌کند، سن 40 سالگی را از کجا آورده‌اند؟ یعنی زن 20 سالهای که طلاق گرفته از یک دختر 39 ساله فهیم‌تر است؟ این معیار تشخیص از کجا آمده؟»
برخورد با قربانی به جای مجرم!
الهه کولایی نیز در گروه منتقدان است؛« نمایندگان مجلس این اختیار را دارند تا در مسائل اجتماعی ورود پیدا کنند اما شرط ورود به این موضوعهاتحقیق و آگاهی است، بنابراین نمایندگان نیاز به مشاوره دارند که بدنه نخبگان جامعه، این ظرفیت را فراهم کرده است و امکان بهره گیری از عقل جمعی وجود دارد. اگر از این ظرفیت‌ها استفاده شود، ابهامات کمتری نیز پیش می‌آید.» او می‌گوید: «عنوان می‌شود یکی از دلایل ایجاد محدودیت صدور گذرنامه برای دختران، قاچاق انسان است، این موضوع یک واقعیت غیرقابل انکار است، زنان قربانیان مهمی‌در این پدیده هستند، اما نکته اینجاست که قاچاق انسان به این معنی نیست که برای خروج زنان از کشور محدودیت ایجاد شود. آیا صرفا خروج این افراد از کشور، چنین مسائلی را ایجاد می‌کند؟ این نماینده سابق مجلس، از اینکه به جای برخورد با مجرمان با قربانیان آنها برخورد می‌شود، اظهار تعجب می‌کند. «روش‌های کارآمد دیگری هم هست تا برای مشکل راه‌حلی پیدا کرد. اینگونه اقدامات خلاف قانون اساسی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ایران را موظف به رفع تبعیض می‌کند.» شهلا لاهیجی، نیز تاکید می‌کند: «در شرایطی که ما در تحریمهای بزرگی قرار داریم و بخشی ازتولید کشور در حال تعطیل شدن است، چه اتفاقی می‌افتد که ناگهان چنین موضوعی اهمیت پیدا می‌کند؟ آیا مشکل امروز ما این است؟»
تشخیص رشیده بودن با کیست؟
در ادامه این نشست، غیرت درباره اظهار نظر اخیر افتخاری، عضو فراکسیون زنان مجلس پیرامون شرط رشیده بودن برای دریافت گذرنامه، می‌گوید:« تشخیص رشیده بودن با کیست؟ آیا هدف این است که بار بیشتری به دادگاه‌هاوارد شود؟ آیا باید بحث جدیدی در قانون ما در ارتباط با ورود و خروج افراد باز شود که سن رشد را تشخیص دهند؟> او تاکید می‌کند:« اینگونه طرحها ریشه قانونی و حقوقی ندارند و مخالفت صریحی با قانون مدنی و قانون اساسی دارد.» کولایی نیز درباره ظرفیت اجرای این قانون در جامعه توضیح می‌دهد: «من این بحث را جزئی از تفکری درباره زنان می‌دانم که متاسفانه در سالهای اخیر فرصتی در قانون بدست آورده تلاش برای هدایت زنان از حوزه عمومی‌به حوزه خصوصی می‌کند.» او ادامه می‌دهد: «از نظر آنها، زنان نیازمند حامی‌هستند، این نوع نگاه به زن نمودهای گوناگونی دارد، این تفکر جزیی از آن کل است که در سالهای اخیر برخلاف نگاه امام راحل، برای حضور اجتماعی زن الگوی جدیدی تعریف می‌کند. برخی از آقایان، زنان را آسیب‌پذیر می‌بینند و متاسفانه با ساده‌ترین روش‌ها جامعه را به شدت بی‌دفاع می‌کند و زمینه‌های نفوذ بیرونی را افزایش می‌دهد.»
مرکز پژوهش‌های مجلس تحقیق کند
کولایی، از مرکز پژوهش‌های مجلس می‌خواهد تا پیرامون این موضوع تحقیقی انجام دهد. «برخی از نماینده‌های مجلس اشراف کافی به موضوع ندارند، ما امیدواریم روح حاکم بر مجلس با استناد به قانون اساسی رای به تصویب این طرح ندهد.» غیرت در ادامه موضوع به ناموفق بودن اجرای لایحه حمایت از خانواده اشاره می‌کند. «استناد این لایحه اصل 21 قانون اساسی بود، در این اصل 5 بند مطرح شده بود که حمایت از اشتغال زنان و ... جزو آنها بود، تنها یکی ازاین بندها، ایجاد دادگاه‌های رسیدگی به اختلافات بود که تمام بندها نادیده گرفته شد و تنها همین موضوع اهمیت پیدا کرد، ما همان زمان نیز گفتیم که این لایحه ضد خانواده است.» در این نشست به نقش عملکرد نمایندگان زن مجلس انتقاد شد. کولایی در این باره می‌گوید: «حضور زنان در مجلس بیشتر یک نماد است، این در حالیست که باید حداقل نیمی‌از نمایندگان مجلس زن باشند، البته اگر تعدادکم باشد اما زنان مجلس کارآمد و توانمند باشند، می‌توان کارهای مثبتی انجام داد.» غیرت نیز در این باره معتقد است.« تعداد دخترانی که در سالهای اخیر وکیل می‌شوند، بسیار بیشتر از پسران است، اما زمانی‌که موضوع مدیریت یا حتی نمایندگی مجلس مطرح می‌شود، عقب‌نشینی می‌کنند.»
هدف ما ارتقا آگاهی و سطح اطلاعات خود و همکاران بانکی است.